ادامه سیر صعودی قیمت ها در بازار لوزم خانگی؛ این بار مقصر کیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ آنقدر سرمان گرم قیمت‌های نجومی خودرو و قرعه کشی و بعد هم قیمت‌های چند برابر شده مسکن ، طلا، سکه و دلار شده که یادمان رفته است چطور زندگی کنیم؟ وقتی دلار به 20 هزار تومان رسید و سکه ظرف چند ماه دو برابر شد دیگر خبر عجیب‌تر و قیمتی غریب‌تر هم مگر می‌ماند؟ باید بگوییم بله! این را وقتی می‌فهمی که صدای ناهنجار موتور یخچالت بلند می‌شود یا وقتی میان دستمزدهای بالا و قطعات گران لباسشویی برای تعویض و تعمیر خرابی آن به سرت می‌زند سری هم به بازار بزنی و آنجاست که دود از سرت بلند می‌شود و با خود می‌گویی «مگر می‌شود؟!» باید بگوییم بله می‌شود و شده است و حالا لباسشویی، یخچال و سایر لوازم خانگی اساسی هم بدون وام‌های آنچنانی به منزل کسی قدم رنجه نمی‌کند!

برای اطمینان بیشتر با یکی از سایت‌های تبلیغ لوازم خانگی ارتباط گرفتیم و طی این بررسی متوجه شدیم قیمت لباسشویی 7 تا 9 کیلویی برند داخلی از سال گذشته تاکنون بین 3 تا 4 میلیون در مدل‌های مختلف افزایش داشته ، یخچال هم بسته به مارک و مدل آن افزایشی حدود 5 تا 10 میلیونی را شاهد بوده و در کنار آن قیمت لباسشویی 7 کیلویی الجی که سال گذشته 5و نیم تا 6 میلیون تومان بود امسال به 10 میلیون و 700 هزار تومان و در برخی موارد به 12 میلیون تومان و یک یخچال دوقلوی سامسونگ به 23 میلیون و 600 هزار تومان رسیده است و البته باید توجه داشت که فروشنده تلفنی تاکید می‌کند این آخرین قیمت است و نرخ نهایی به روز محاسبه می‌گردد و تعجبت را بیشتر بر می‌انگیزد هر چند به گفته برخی مسئولان در حال حاضر برند خارجی در بازار نداریم و اگر هست قاچاق است اما همان‌ها هم در بازار با افزایش قیمت‌های عجیبی  مواجه بوده است و باید تاکید داشت که قیمت داخلی‌ها هم کم از خارجی‌ها یا همان در اصطلاح مقامات مسئول، قاچاقی‌ها نمی‌آورد.

واقعیت گرانی‌ها چیست؟

واقعیت ماجرا اینجاست که قیمت لوازم خانگی طی چند ماه اخیر بین دو تا سه برابر رشد داشته است. خبرها حاکی از آن است که برخی لوازم خانگی از ابتدای فروردین 99 تاکنون ببین 30 تا 60 درصد افزایش قیمت داشته و تولیدکننده داخلی هم عرضه خود به بازار را کاهش داده است. اما چرا ؟ مشکل کجاست و باز هم باید پرسید مقصر کیست؟ آیا تولیدکننده با محدود کردن عرضه به دنبال گران فروشی است یا  دلالان و سوداگران باز پایشان به بازار لوازم خانگی رسیده است؟ یا شاید هم افزایش هر روزه نرخ ارز و طلا بر این بازار هم تاثیر گذاشته است؟

در روایت اول باید اینگونه توضیح داد که تورم 42 درصدی و افزایش هزینه‌های تولید و نرخ دستمزد کارگران در کنار کاهش ورود مواد اولیه سبب شده تا تولید کننده داخلی به خودتدبیری روی بیاورد و قیمت تمام شده کالای تولید شده را بالا ببرد؛ در روایتی دیگر باید گفت نمی‌توان ردی از حضور سوداگرانه دلالان در این بازار پیدا کرد و بیشتر به نظر می‌رسد دلار و طلا و افزایش قیمتی آنها و بی ثباتی در آن عامل گرانی‌ها شده باشد.

این قصه سر دراز دارد! از نرخ ارز تا عدم نظارت

باید اذعان داشت که نظرات مختلفی در خصوص این گرانی‌ها عنوان شده است چنانچه «اکبر پازوکی»، نایب رئیس اول اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی تهران گفته است: «تولیدکنندگان با افزایش مستمر قیمت مواد اولیه روبه‌رو هستند و همین موضوع قیمت‌ها را بیشتر کرده است. علاوه بر این در شش ماه پایانی سال 98 مردم با جدیت به سمت کالای داخلی حرکت کردند و این مساله تقاضا را در این بازار افزایش داد.»

با این حال «اسماعیل بازارچی»، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران این افزایش قیمت‌ها را ناشی از فقدان نظارت دانسته و گفته است:« اکثر تولیدکنندگان، پیش از عید، ۱۰ درصد و پس از آن نیز ۱۰ درصد افزایش قیمت داده‌اند و علت افزایش بیش از این مقدار در بازار، نبود کنترل و نظارت است؛ همچنین افزایش قیمت مواد اولیه فولاد و پتروشیمی یکی از علت‌های افزایش قیمت لوازم خانگی تولید داخل محسوب می شود لذا سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان باید تمهیداتی بیندیشد تا بلافاصله قیمت‌های اعلامی کارخانه‌های تولیدکننده لوازم خانگی را بر روی سامانه بارگذاری کند نه اینکه ۲ ماه آن را بررسی کند و سپس این کار را انجام دهد.»

علیرغم نظر بازارچی در خصوص عدم نظارت و گرانی‌ها «عباس‌هاشمی»، دبیرکل انجمن صنایع لوازم‌خانگی معتقد است: «برخلاف افزایش بالای ۱۰۰ درصدی مواد اولیه داخلی و تاخیر دو سه ماهه بانک مرکزی در تخصیص ارز، تورم، افزایش دستمزدها واحدهای تولیدی در زمینه تولید به مشکل خورده‌اند.» وی افزوده:« با توجه به تورم ۴۲ درصدی و دوبرابر شدن ارز، نمی‌توان از تولیدکننده انتظار داشت قیمت‌ها را ثابت نگه دارد. بخش بزرگی از تولیدکنندگان به دلیل عدم دسترسی مواد اولیه در بورس، مواد اولیه را از بازار آزاد تهیه می‌کنند.»

کاهش قاچاق عامل گرانی

حالا حسن حسنی سفیدآبی‌فراهانی، رییس اتحادیه فروشندگان لوازم‌خانگی فلزی هم نوع دیگری به گرانی لوازم خانگی پرداخته و گفته است:« به دو علت لوازم‌خانگی افزایش قیمت داشته که اصلی‌ترین دلیل آن، گرانی مواد اولیه آن است. به گفته وی، از دیگر علت‌های گرانی لوازم‌خانگی، کاهش قاچاق است؛ چراکه قاچاق به شدت کاهش یافته و همین امر باعث گرانی نجومی لوازم‌خانگی می‌شود.» وی در حالی کاهش قاچاق را عامل گرانی می‌داند که قرار بود ممنوعیت واردات مرهمی بر صنایع داخلی باشد نه اینکه تولیدکننده داخلی هم با کاهش عرضه به دنبال گران شدن لوازم تولیدی باشد.

اظهار نظرات دست اندکاران لوازم خانگی کشور در حالی است که «کیوان گردان»، مدیرکل لوازم‌خانگی صنعت لوازم‌خانگی را تابع قیمت‌گذاری دانسته و عنوان کرده است:« سازمان حمایت در سال ۹۹ هیچ‌گونه افزایش قیمتی را مصوب نکرده است و افزایش قیمت‌ها مورد تایید وزارت صمت نیز نیست. » با این حال وی گفته است: « بخشی از لوازم‌خانگی متکی به مواد اولیه‌ای است که از خارج وارد می‌شود و با توجه به افزایش قیمت ارز، افزایش قیمت قابل قبول است، اما هنوز هیچ افزایش قیمتی مصوب نشده است، بلکه از فضای ایجاد شده در نهادها و قیمت ارز سودجویان سوءاستفاده می‌کنند.»

باید عنوان کرد « این قصه سر دراز دارد!» و کماکان باید دنبال مقصر ماجرای گرانی‌های نجومی لوازم خانگی گشت و آخر سر هم یا به دلالان می‌رسیم یا یک عامل برون مرزی مقصر ماجرا در خواهد آمد و اصلا ربطی به بی تدبیری‌ها و عدم مدیریت قوه مجریه ندارد! بی تدبیری که در نتیجه عدم سیاست گذاری درست و به عبارتی سیاست‌های غلط اقتصادی در کشور ایجاد شده است.

همیشه ماجرای گرانی‌ها به همین جا ختم می شود و وقتی قرار است پای دولت به میان بیاید اول یک سر ماجرا را به دلالان و سوداگران نسبت می‌دهد و اگر ماجرا فروکش نکرد تازه بعد از آنکه کلی همه متضرر شدند قدم رنجه کرده و به فکر تدبیری می‌افتد یا با برخوردی سلبی یا دستور و تصمیمی عجله‌ای سوپرمنی وارد ماجرا می‌شود.

هر چند مدیر کل لوازم خانگی وزارت صمت گرانی لوازم خانگی را غیر قانونی می‌داند و عنوان کرده که قیمت‌های جدید طی روزهای آینده اعلام و با متخلفان هم برخورد می‌شود اما سوال اینجاست چرا باید همیشه افسار کاری از دستمان در برود و بعد به فکر چاره بیافتیم چرا وقتی می‌دانیم بی ثباتی ارزی می‌تواند همه بازارهای اقتصادی کشور را دچار چالش کند از همان ابتدا سیاستی برای کنترل نرخ ارز مصوب نمی‌کنیم؟ یا حالا از دستمان خارج شد و نرخ ارز افسار پاره کرد چرا بعد از آن بازار را رصد نمی‌کنیم تا به موقع با نرخ گذاری قانونی یا تزریق تسهیلات لازم پیش از متضرر شدن مردم جلوی این قضیه را بگیریم؟

بهره سخن

برخی اظهار نظرات هم حکایت از سو استفاده فروشندگان لوازم خانگی در برخی موارد از گرانی‌ها دارد که خود بیشتر افزایش‌های بی ضابطه قیمت‌ها را سبب شده است؛ اما در این میان برخی از فروشندگان هم عنوان کرده اند فروش در حال حاضر برایشان صرف ندارد چرا که باید همان کالا را باز با قیمت بالا تری از کارخانه تولیدی تهیه و جایگزین کنند و این خود به کاهش لوازم و گرانی بیش از پیش دامن می‌زند.

 با این حال قیمت‌ها هر روز گران می‌شود و  در کنار پویش‌های مردمی که به منظور مقابله با گرانی فروشی راه افتاده مانند «# نه به خرید لوازم خانگی » و «#گران نمی‌خریم» بازرسی‌های گشت‌های ویژه هم در طرحی به همین نام با همراهی قوه قضائیه، تعزیرات حکومتی و بازرسان سازمان صمت آغاز شده است  هر چند دیر اما شاید درمانی بر زخم گرانی‌ها و دلنگرانی‌های مردم از آینده باشد.